BIROVNING AYBINI YASHIRISH FAZILATI

Mo‘min banda birodarining o‘zgalarga zarari yetmaydigan aybini bilib, uni yashirishi ulkan savobdir. Bu haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan quyidagi hadis rivoyat qilingan:

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

“Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Biror banda dunyoda bir bandaning aybini yashirsa, Alloh taolo qiyomat kuni uning ayblarini yashiradi”,- dedilar” (Imom Muslim rivoyati).

  Uqba ibn Omir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

“Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: “Qaysi kishi o‘zganing aybini ko‘rib, uni yashirsa, xuddi tiriklay ko‘milgan qizni qabridan qutqargan kabi bo‘ladi”, deyayotganlarini eshitdim” (Abu Dovud rivoyati).

Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi:

“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Musulmon musulmonning birodaridir. Unga zulm qilmaydi, uni tashlab ham qo‘ymaydi. Kim birodarining g‘amida bo‘lsa, Alloh uning g‘amida bo‘ladi. Kim birodarining hojatini ravo qilsa, Alloh uning hojatini ravo qiladi. Kim musulmondan bir tashvishni aritsa, Alloh undan Qiyomat kunining tashvishlaridan birini aritadi. Kim bir musulmonning aybini berkitsa, Alloh Qiyomat kunida uning aybini berkitadi”, dedilar” (Imom Buxoriy rivoyati) .

“Aybni yashirish” yoki “aybni berkitish”dan maqsad boshqalarga uning aybini aytmaslik va barchaning ko‘z o‘ngida e'lon qilmaslikdir. Lekin, bu masalada quyidagilarni yodda tutish lozim:

- aybni berkitish uchun yolg‘on so‘zlamaslik. Shuning uchun, kimdir u ayb haqida so‘rasa, dastlab javob berishni orqaga surishga harakat qiladi. Mabodo, javob berishga majburlasa, voqelikka zid biror so‘z aytmasdan, haqiqatni aytadi;

- ayb boshqalarga ta'sir qilmasagina, uni yashirish mumkin. Agar uning boshqalarga zarar keltirish xavfi bo‘lsa, tegishli odamlarga xabar berish nafaqat joiz, balki savobli amaldir. Bunda, boshqalarga ziyon yetib qolishning oldini olish niyat qilinishi va aybdorni kamsitishlik ko‘zlanmasligi shart. Masalan, bir shaxsning yolg‘on bilan odamlarning pulini olib, yeb yuborish odati bo‘lsa yoki qarz olib qaytarib berishga e'tibor qaratmaydigan bo‘lsa, buni bilmaydigan inson u bilan muomala qilib, zarar ko‘rishning oldini olish uchun odamlarni bundan boxabar qilishning hech qanday zarari yo‘q. Shuningdek, uyiga sovchi kelganda, kelin xonadoni kuyov bo‘lmishni o‘rganishni istashi tabiiydir. Albatta, bunday holatda ularga to‘g‘ri ma'lumot berish lozim. Lekin, barcha o‘rinlarda asosiy maqsad boshqalarni zarar ko‘rishdan saqlash bo‘lishi darkor.

Shuningdek, bir kishining sodir qilgan jinoyati sababli jamiyatda yomonlik tarqalishi xavfi bo‘lsa, bu haqida tegishli idoralarga ma'lumot yetkazish to‘g‘ri va savobli ish hisoblanadi. Lekin, shunda ham niyat jamiyatni isloh qilish bo‘lishi lozim. Aslo aybdordan o‘ch olish yoki dushmanlik qilish ko‘zlanmasligi kerak.

Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi Matbuot xizmati (Manbalar asosida)